Adidas'ın Euro 2024 için ürettiği yeni futbol topunun teknolojisi, laboratuvar testlerinden geçirilmiş aerodinamik oluklara dayanıyor ve elle topa teması ve ofsayt durumlarını tespit edebiliyor.
Almanya, önümüzdeki iki ay içinde Münih'teki Allianz Arena'da (UEFA'nın sponsorluk kuralları nedeniyle turnuva için Fussball Arena München olarak adlandırılan) İskoçya'ya karşı 2024 Avrupa Şampiyonası'nı başlatacak. Bu, Avrupa ve dünyadaki futbolseverlerin keyifle izleyeceği en heyecan verici futbolun başlangıcı olacak.
Tabii ki, herhangi bir turnuva ve futbol maçında olduğu gibi top bu sürecin önemli bir parçasıdır. Adidas'ın yepyeni FUSSBALLLIEBE topu bu turnuva için top olacak ve futbol tarihindeki en teknolojik ileri futbol toplarından biri olacağının sözünü veriyor. Şu anda 130£ perakende fiyatıyla satılan topu satın almak pahalı olacak ancak daha ucuz versiyonları da mevcut. EURO2024BLOG, topun tasarımı ve teknolojisi hakkında bir özet sunuyor ve teknolojinin neden uygulandığını açıklıyor.
Görsel ve Teknik Tasarım
Topun Görünüşü
Bir futbol topunun tasarımı, topun oyuna kalıcı bir etki bırakabilmesi açısından önemlidir. Nike'ın T90 aerow'u, 2000'lerin ortasındaki Premier Lig ile özdeşleşmiştir ve Thierry Henry'nin siyah eldivenleriyle birlikte, insanların o dönemde aklında canlandırdığı estetik parçalarından birini oluşturur. Ayrıca, Adidas'ın Tango topu ve Şampiyonlar Ligi futbolunun tasarımı da ikonik hale gelmiştir.
Yeni Adidas top tasarımı, belirgin siyah kanat şekilleriyle topun hareketini, uçuşunu ve enerjisini taklit etmeyi amaçlar. Bu kanatlar, kırmızı, mavi, yeşil ve turuncu renklerle vurgulanmıştır ve turnuvaya katılan ulusların getirdiği canlılığı ve çeşitliliği temsil eder. Aynı zamanda, dünyanın dört bir yanındaki futbolseverlerin ilgisini çeken futbolun sadeliğini temsil eder.
Aerodinamik teknoloji
Topun dış kabuğu, PRECISIONSHELL olarak adlandırılan, 20 panel üzerinde yer alan oyuklarla dikkat çekiyor. Bu oyuklar, topun üzerindeki hava akışını maksimum hassasiyet için kontrol etmek üzere titiz araştırmaların sonucunda stratejik olarak yerleştirilmiştir. Ayrıca, topun dış kabuğu Adidas'ın CTR-CORE desteğiyle desteklenmektedir. Bu destek, aynı zamanda 2022 Katar Dünya Kupası'nda kullanılan Al-Rihla Dünya Kupası topunda da bulunmaktadır ve "doğru ve tutarlı, hızlı ve hassas şekilde oyunu maksimum şekil de iyileştirme ve hava tutması" için tasarlanmıştır.
Çukurlar ve oyuklar, modern futbol toplarında yaygınlaşmıştır ve aynı şekilde dikişli paneller yerine bağlanmış paneller yerlerini almıştır. Adidas Jabulani, topun aerodinamik özelliklerini iyileştirmek için oyuklar ve oyukları kullanan ilk toplardan biriydi ve bu durum topun bazı oyuncular tarafından "tahmin edilemez" olarak adlandırılmasına yol açtı.
Top ayrıca geri dönüştürülmüş polyester ve su bazlı mürekkep kullanılarak daha çevreci bir hale getirilmiştir. Dahası, topun her katmanı mısır lifleri, şeker kamışı, odun hamuru ve kauçuk gibi sürdürülebilir malzemeler kullanılarak yapılmıştır.
Adidas Futbol Ürün ve Tasarım Başkan Yardımcısı Sam Handy şunları söyledi: "Bu Resmi Maç Topu'nu tasarlarken, turnuvanın enerjisi ve çeşitliliği ile Avrupa'nın futbola olan sevgisinden ilham aldık. Bu düşüncelerle, FUSSBALLLIEBE'nin nereye tekme atılırsa orada neşe getireceğini umuyoruz".
Dahili teknoloji
Bu belki de şimdiye kadar oluşturulmuş en yenilikçi futbol topudur. Oyunun kurallarını doğru ve adil bir şekilde uygulama yeteneğini artırmayı hedefleyen teknolojiye sahiptir.
Futbolda ofsayt kararları her zaman tartışmalı olmuştur ancak son dönemde, neredeyse her karar taraftarları deli ediyor gibi hissediliyor. Bu şüphesiz VAR'ın oyuna dahil edilmesi ile ilgilidir, çünkü küçük ofsaytlar daha önce hiç olmadığı kadar titizlikle inceleniyor. Bazıları, bunların doğru kararlar olduğunu savunur, çünkü kuralların işleyişi budur, bazıları ise oyunun aşırı derecede hakemlik yapıldığını ve küçük ofsaytların net ve açık bir avantaj sağlamadığını iddia eder.
Ancak VAR hala ofsayt kararlarını yanlış yorumlayabilir. Premier Lig'de bu birden fazla kez oldu. 2022/23 sezonunda, Brighton Crystal Palace ile acı M23 Derbisi'nde oynarken, Pervis Estupinan yakın mesafeden güzel bir vuruş yaptı ancak Ekvadorlu bek ofsayt olduğu için golü iptal edildi. Daha sonra, o geceki VAR olan John Brooks'un çizgileri yanlış çizdiği fark edildi ve bu nedenle Estupinan'ın içerde olması durumunda golün geçerli olması gerektiği söylendi.
Ayrıca, yanlış şekilde hükmen gol kararlarına da yol açan iletişim sorunları yaşandı. Liverpool'un Eylül 2023'teki Tottenham ile tartışmalı maçında Luis Diaz'ın golü, yetkililer arasında bir iletişim hatası yaşanması nedeniyle iptal edildi. Diaz golünü attığında, ofsayt bayrağı kalktı ve bir VAR kontrolü başladı ancak VAR Darren England, gol değil, iptal edilen bir golü kontrol ettiğine inandı ve Diaz'ın nerede olduğunu görünce, saha kararının geçerli olması gerektiğini onayladı. Saha kararı geçerli olduğunda, bu mükemmel bir golün iptal edilmesine neden oldu.
Adidas FUSSBALLLIEBE'deki yeni teknoloji bu sorunları ortadan kaldıracak. Yarı otomatik ofsaytlarla birleştirildiğinde, VAR hatalarının geçmişte kalması gerektiği umuluyor. Top, stadyumdaki kameralarla senkronize olan 500hz bir sensör sahip ve 3D ofsayt grafikleri oluşturuyor. Bu ayrıca bir karar verme sürecinin ne kadar sürdüğünü dramatik olarak azaltacak çünkü Diaz hatasından bu yana Premier Lig'de VAR kontrolünün yapılması için geçen süre eleştirilerden biri olmuş ve VAR kontrolünün yapılması gereken süre artmıştır.
Şu anda Şampiyonlar Ligi benzer bir teknolojiyi kullanıyor ancak bir mikroçip yerine oyuncuların ofsayt olup olmadığını belirlemek için yapayz eka kullanıyorlar. Bu mikroçipin topa temas edildiğinde hassas bir şekilde algılayabileceği anlamına geldiğinden, VAR yetkililerinin topun ne zaman oynandığını belirlemek için bir resmi dondurması gerekmez, umarım bundan sonra ofsaytlar inanılmaz derecede doğru olur.
Elle topa temas
Son yıllarda topa elle temas kuralı da birçok kez değiştirilerek belirsiz hale getirildi. Oyuncuların vücutlarını yapay olarak büyüttükleri durumlarda veya oyuncunun vücudunun hareketinin oyunun doğal bir parçası olarak sayılmadığı durumlarda ne kadar belirsiz olabileceğini biliyoruz. Kurallar birkaç yıl öncesine göre biraz daha basit hale getirildiler ancak futbolseverler ve uzmanlar için hala kafa karıştırıcı olabilirler.
Son zamanlarda Avrupa Ligi'nde alınan bir karar karmaşaya neden oldu. SC Freiburg ile West Ham arasında oynanan 16. Tur karşılaşmasının uzatma dakikalarında, top 18 yardlık ceza sahası içinde Noah Weisshaupt'un koluna çarptı. Weisshaupt'un kolu başının üzerindeydi ve top bacağından sekip koluyla temas etti. Uzun süren bir VAR kontrolü sonucunda penaltı verilmedi. Hem Michael Owen hem de Steve Sidwell, TNT Sports stüdyosunda karar konusunda şaşkınlıklarını dile getirdiler.
Owen şunları söyledi: "Bu inanılmaz derecede tutarsız. Elle topa temas kuralı şu anda bence bir karmaşa. Son zamanlarda bu tür bir kararları gördüğümüzden bunun bir penaltı olduğunu söyleyebiliriz. Şu anda oyunları nasıl yönettiğimize dayanarak, bence bir penaltıdır."
Top, topa teması kesin olarak belirlemek için 500hz mikroçipten yararlanacak ve ekstremiteleri izleme teknolojisiyle birlikte, yetkililerin bir elle oynama ihlali olup olmadığını kesin olarak belirlemesi mümkün olacak. Mikroçip şarj edilebilir, bu yüzden varsayılan olarak tek sorun topu şarj etmeyi unutan biri olabilir, ki bu kabul edelim çok ama çok komik olur.
UEFA Teknik Direktörü ve Futbol Başkanı Zvonimir Boban şunları söyledi: "UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası, Avrupa'daki milli takım müsabakalarının zirve noktasıdır ve biz de mekanlardan, ekipmanlara kadar her yönüyle en yüksek kalite ve performans standartlarına uyulmasını sağlamaya kararlıyız. Her zaman olduğu gibi Adidas'ın FUSSBALLLIEBE'sinin mükemmelliğe olan ortak bağlılığımızda yeni bir adım olacağından eminiz."
Ayrıca, topu 2020 Avrupa Şampiyonası ve 2022 Kadınlar Avrupa Şampiyonası'ndaki maçlar için teslim etmek adına VW'nin sağladığı minik aracın geri dönmeyeceğini, çünkü BYD'nin artık turnuvanın resmi mobilite ortakları olduğunu belirtmek isterim. BYD, turnuvanın ortalarına araç sağlayacak ve turnuvanın süresince seçilmiş mekanlarda araçlarını sergileyecek. Sanırım herkes adına konuşuyorum ki, umarım BYD topu teslim etmek için küçük bir araç sağlar ancak şu anda sadece umut edebiliriz.